Een eerlijke belasting voor werk en gezin?

 

De ChristenUnie kiest in haar verkiezingsprogramma voor een ingrijpende herziening van het belastingstelsel. Centraal daarin staan eenvoud en rechtvaardigheid: niemand betaalt belasting over de eerste dertigduizend euro inkomen, het huidige woud van toeslagen maakt plaats voor vaste belastingkortingen, en meer werken moet altijd lonen.

 

Het klinkt als een frisse wind door een systeem dat al te lang verstrikt is geraakt in complexiteit, terugvorderingen en wantrouwen. Vanuit ons perspectief als hoopvolle vakbond is dit een koers die steun verdient, maar die ook scherpe vragen oproept.

 

Financiële ademruimte

Voor werknemers met lage inkomens betekent de hogere belastingvrije voet direct meer financiële ademruimte. Dat kan een verschil maken tussen rondkomen of structureel tekortschieten. Ook het vervangen van de toeslagen door een vaste korting per volwassene en per kind biedt broodnodige stabiliteit.

 

Te vaak hebben gezinnen de afgelopen jaren ervaren hoe wankel hun bestaanszekerheid werd door terugvorderingen en bureaucratische fouten. Het is opvallend hoe vaak juist mensen in de bijstand te maken krijgen met ingewikkelde (juridische) brieven vanuit de gemeente. Brieven die stress veroorzaken. ChristenUnie is zich ervan bewust dat eenvoud kan leiden tot meer rechtvaardigheid. En dat verdient lof.

 

Zorgen rondom de uitvoering

Tegelijkertijd ligt er een uitdaging bij de uitvoering. Waar eenvoud voor de burger het doel is, dreigt in de overgangsjaren juist nieuwe verwarring. Werknemers moeten exact weten waar zij aan toe zijn.

 

De Belastingdienst, die nu al piept en kraakt, krijgt er opnieuw een groot verandertraject bij. Zonder serieuze investeringen in capaciteit en communicatie kan een goed plan alsnog uitmonden in onzekerheid. Voor onze achterban, die vooral behoefte heeft aan voorspelbaarheid, is dat een serieuze zorg.

 

Ook rijst de vraag of de plannen voldoende rekening houden met de druk op middeninkomens. De ChristenUnie wil de hypotheekrenteaftrek afbouwen en tegelijkertijd een vermogensbelasting invoeren boven de miljoen euro. Dat klinkt rechtvaardig, maar gezinnen met een modaal inkomen en hoge woonlasten kunnen juist in de knel komen, zeker in stedelijke gebieden. Bovendien maakt de partij verhuur van woningen fiscaal aantrekkelijker. Dat kan beleggers bevoordelen, maar de huurder – vaak onze leden – niet altijd.

 

Uitvoering

Het ideaal van een eerlijk, eenvoudig en rechtvaardig stelsel is sympathiek. Maar als vakbond kijken we verder dan de belofte: wij vragen om garanties dat burgers niet opnieuw de dupe worden van een systeem dat meer beloofde dan het waarmaakte.

 

Draagvlak voor het plan moet breed zijn en valkuilen voorzien en opgelost. Een te verwachten onderhandelingsresultaat van het idee heeft wellicht veel minder effect en voorwaardelijke toeslagen omvormen tot voorwaardelijke subsidies resulteert net zo goed in terugvordering. De implementatie moet zorgen voor het oplossen van problemen, niet de problemen verplaatsen.

 

De ChristenUnie zet een moedige stap, maar alleen wanneer sociale rechtvaardigheid ook in de uitvoering overeind blijft, kan dit plan werkelijk het verschil maken voor werkende gezinnen in Nederland. Meer voor elkaar, meer met elkaar.

 

• We horen graag jouw mening over dit plan. Moet het belastingstelsel worden aangepakt en zo ja, hoe?

 

Tonnis Rademaker