Mode met fatsoen: waarom arbeidsrechten ertoe doen

Een fatsoenlijk salaris en goede arbeidsomstandigheden, voor die doelen zijn vakbonden ooit opgericht. In Nederland is misschien niet alles perfect geregeld, maar dat het elders in de wereld nog een heel stuk minder kan, weet iedereen. Daar hebben wij als consumenten maar ook als vakbond mee te maken.

 

Er is een industrietak waar de omstandigheden wel heel schrijnend zijn: de mode-industrie in het algemeen en de fast-fashion-industrie in het bijzonder. Lage lonen, heel lange werkdagen, gevaarlijke en ongezonde werkomstandigheden zoals hitte en stof in de lucht, en geen recht op uitkering bij ziekte of invaliditeit. Vakbonden worden daar over het algemeen niet toegelaten. Daarbij is die industrie ook nog eens heel vervuilend.

 

De kledingindustrie boycotten is geen optie, we hebben allemaal kleding nodig. Letten op de prijs helpt ook al niet. Sommige dure kleding is voor een schijntje geproduceerd, terwijl goedkope kleding kan voldoen aan allerlei keurmerken.

 

Wat wel kan, is opletten uit welk materiaal het kledingstuk is gemaakt. Kleding van 100 procent katoen, wol of linnen kan veel makkelijker worden gerecycled. Goed gemaakte kleding van degelijk materiaal gaat een stuk langer mee, en is daarom ook interessant voor tweedehandswinkels.

 

Fast-fashion is vaak gemaakt van polyester en overleeft hooguit vijf wasbeurten. Dat is ook jammer voor mensen met weinig geld, die zich nog wel fast-fashion kunnen veroorloven. Op de langere termijn ben je met fast-fashion echter duurder uit omdat het maar zo kort meegaat.

 

Gelukkig lijkt het tij wat te keren. In steeds meer kringen is het niet langer de gewoonte om je om de haverklap in een andere outfit te presenteren. Tweehandswinkels zijn populairder dan ooit, kledingbeurzen floreren en de aandacht van de kledingindustrie voor milieueffecten groeit.

 

Omschakelen naar alleen biologisch geproduceerde en volledig afbreekbare kleding is onhaalbaar, maar het kan wel beter. Dat gebeurt ook al. Ook de industrie komt met verbeteringen, zoals het Better-Cotton-Initiative (herkenbaar aan een labeltje). Daar hebben ook textielwerkers baat bij omdat katoen vaak wordt geteeld met behulp van veel gif. Ook in Nederland zijn er initiatieven die zich bezighouden met duurzaam textiel produceren, uitgerekend in Enschede, textielstad van oudsher.

 

Europese regels die slechte arbeidsomstandigheden en vervuiling extra zwaar belasten zouden kunnen helpen. Dat geeft hier de tweedehandskledingbranche een extra stimulans.

 

Het belangrijkste is dat vakbonden toegang krijgen op de werkvloer in landen als Bangladesh en Vietnam. Want die kunnen de werknemers daar pas echt helpen hun omstandigheden te verbeteren.

 

Ineke Evink