Miljoenennota

 

De Raad van State gaf demissionair minister van Financiën Eelco Heinen een flinke tik op de vingers: de Miljoenennota laat kortzichtig overheidsbeleid zien, dat alleen is gericht op koopkracht en consumptieve uitgaven. En dat terwijl er dringend publieke investeringen nodig zijn om cruciale problemen in Nederland op te lossen. En de minister was nog wel zo trots op zijn ‘fatsoenlijke’ begroting.

 

Inmiddels gaat de helft van de overheidsuitgaven naar uitkeringen, zorg, en de overheid zelf. Met name voor AOW-uitkeringen en zorg zullen de lasten blijven stijgen vanwege de vergrijzing. Er moeten dus keuzes worden gemaakt. Dat begint met laaghangend fruit: minder regels, minder verspilling, minder dure consultants gaan inhuren. Maar dat is niet genoeg. Er zijn keuzes nodig. Maar op basis waarvan?

 

Wanneer je goede keuzes moet maken is visie onmisbaar: wat voor land willen we zijn? Wat vinden we belangrijk? De tijd van alles willen en kunnen is voorbij. Dat is pijnlijk voor de betrokkenen maar om nationaal filosoof Johan Remkes aan te halen: ‘niet alles kan overal’. Het is als met een gezin waarvan ieder lid verlanglijstjes heeft: van een dubbele laag pindakaas op de boterham tot een nieuwe fiets, maar niemand denkt aan de reparatie van het lekkende dak.

 

Het verwijt van gebrek aan visie is niet nieuw maar wordt wel steeds indringender. Meer geld uitgeven dan er binnenkomt is niet per se verkeerd, maar wel als dat geld wordt gebruikt voor uitgaven in plaats van investeringen.

 

Een blik op de lange termijn is beter dan imaginaire koopkrachtplaatjes waar mensen die afhankelijk zijn van uitkeringen of een minimumloon vaak ook nog niets van merken. Wanneer er echter geen structurele investeringen in de infrastructuur worden gedaan, lijden burgers én ondernemers daar onder. Zeker ondernemers hebben meer aan een goede infrastructuur en zekerheid dan aan lastenverlichting.

 

De zorg ontkomt ook niet aan kiezen. Verzorging zal belangrijker moeten zijn dan medische hoogstandjes: beter goede dagelijkse zorg voor ouderen dan ingewikkelde operaties die nog hooguit een jaar extra geven. Of anders gezegd: minder focus op wat er allemaal kan, en meer op nabijheid en menselijke waardigheid.

 

De situatie in Frankrijk laat zien wat er gebeurt als er geen keuzes worden gemaakt. De kredietwaardigheid van dat land is opnieuw gedaald, wat hogere rente betekent op een toch al duizelingwekkend hoge staatschuld. Het is tijd voor keuzes, ook als ze pijn doen. 

 

• Ontvang jij een uitkering van de overheid en heb je hier vragen over? Laat het ons weten!

 

Ineke Evink