Mantelzorg is mooi en zwaar

 

Mantelzorg is niet meer weg te denken. Johannes heeft niet alleen ervaring als technisch wijkverpleegkundige. Hij stond onlangs aan de andere kant, als mantelzorger.

 

‘Hoe beter u op uzelf past en voor uzelf zorgt voordat uw partner overlijdt, des te makkelijker kunt u het verwerken na die tijd.’ Deze wijsheid heb ik onthouden uit een toespraak van een psychotherapeut, tijdens een meerdaagse cursus ‘Communiceren in de laatste fase’, zo’n dertien jaar geleden. Dat goede advies heb ik vaak gedeeld met naasten van cliënten in de laatste levensfase.

 

‘Het is zwaar, maar het gaat nog’, hoor ik vaak. Ze zeggen het nog wel even te kunnen volhouden, maar ze stralen soms iets anders uit. Behalve begripvol zijn en een luisterend oor bieden, zoek ik altijd naar mogelijkheden die de situatie voor mantelzorgers iets draaglijker maken.

 

Op de vraag aan mantelzorgers hoe ze het ’s nachts doen, hoor ik wel eens: ‘We wisselen elkaar af, vannacht ga ik, morgen mijn zus en overmorgen ga ik, als het nog nodig is. Dan kan mijn moeder even bijslapen, want ze heeft de afgelopen week weinig geslapen.’ Fantastisch als het zo kan!  

 

Vragen

Natuurlijk krijg ik vaak vragen en opmerkingen van mantelzorgers. ‘Hoe lang denk je dat het nog duurt?’, bijvoorbeeld. En: ‘Denk je dat hij lijdt?’ ‘Hoe kunnen we zien of hij pijn heeft?’ ‘Wanneer moeten we op de knop drukken voor wat extra medicatie?’ Of: ‘Fijn dat hij nu zo rustig slaapt!’

 

Mantelzorgers zeggen ook wel eens: ‘Dit had hij nooit gewild! Dit is toch mensonterend?’ ‘Dit is onze pa niet meer! Ik hoop voor hem dat het snel voorbij is. Hij had euthanasie gewild, maar dat is niet meer gelukt. Maar dit wilde hij niet!’

 

Dit zijn grote vragen. In de technische thuiszorg is de gemiddelde leeftijd van de verpleegkundigen waarschijnlijk iets hoger dan in de reguliere wijkverpleging. En het is goed dat er wat levens- en werkervaring gevraagd wordt bij het geven van deze beladen zorg.

 

Zelf mantelzorger

Onlangs heb ik zelf ervaren hoe het is om mantelzorger te zijn. Ik heb meerdere malen per dag thuiszorg-collega’s aan het werk mogen zien, en later de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Wat heb ik een respect en bewondering voor hen. En wat vond ik het ook lastig om het zelf los te laten. Dat niet ik de leiding had, maar zij. En wat kan dat nachtwaken ook zwaar zijn!

 

Respect voor de zorg, respect voor de mantelzorg!

 

Johannes Gerkema is technische thuiszorg verpleegkundige en blogt voor CGMV over zijn ervaringen in de zorg.