Er hangt een prijskaartje aan AI

 

Het is makkelijk, het spaart tijd en vaak ook geld. AI ofwel kunstmatige intelligentie lijkt het ei van Columbus voor veel van onze problemen. Maar als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat ook  vaak zo.

 

Er zijn tal van AI-toepassingen waar de mensheid echt wat mee opschiet. Neem medische toepassingen zoals kankeronderzoek en het beoordelen van röntgenfoto’s, of het detecteren van gevaar, of van ziektes bij planten.

 

Maar AI wordt inmiddels volop ingezet voor heel andere zaken. Iedereen kan met ChatGPT en andere taaltools opdrachten geven voor het schrijven van brieven, werkstukken, plannen en nog veel meer. Handig! Streamingsdiensten als Netflix en Disney+ zetten alvast nieuwe films en series voor je klaar op basis van wat je al eerder hebt gezien. Dat scheelt zoeken in het eindeloze aanbod. Prettig!

 

Voor het bedrijfsleven is het helemaal smullen. AI zorgt voor chatbots die alvast een meelevende tekst produceren voor een geïrriteerde klant, en voor besparing op personeel dat toch al moeilijk te vinden is. AI maakt het productieproces beter, sneller, efficiënter en goedkoper, en het helpt bij veiligheid op de werkvloer. Wat kun je daarop tegen hebben?

 

Maar aan AI hangt ook een prijskaartje. Hoe hoog die prijs is, wordt steeds meer duidelijk. Het meest in het oog springt het energie- en waterverbruik. Datacenters vragen enorm veel energie om op te draaien en water om ze mee af te koelen.

 

Energie opwekken kost niet alleen geld, het stoot ook CO2 uit. Google was mooi op weg met het verminderen van de CO2-uitstoot, maar sinds AI aan bood kwam is de uitstoot met 20 procent toegenomen. In de VS worden er nu afgekeurde kerncentrales ten behoeve van AI opgekocht. Gebrek aan drinkwater is een probleem dat alleen maar nijpender gaat worden. Maar dat houdt bedrijven als Microsoft niet tegen. Microsoft haalt 41 procent van zijn water uit plekken waar al een watertekort is.

 

De gang van zaken met AI lijkt sprekend op die van de verbrandingsmotor. Het ging allemaal veel makkelijker, sneller en efficiënter dan voorheen. Ideaal! Pas veel later bleken de nadelen, zoals vervuiling, klimaat- en gezondheidsproblemen.

 

Het zou goed zijn als ook het bedrijfsleven zich stevig gaat bezinnen op het gebruik van AI. Vroeg of laat komen immers de nadelen en de kosten daarvan aan het licht. Niet zelden wordt goedkoop duurkoop, zeker als de kosten van milieu- en klimaatproblemen niet langer kunnen worden afgewenteld op de belastingbetaler. De verwachting is bovendien dat AI in de toekomst vele malen meer gaat kosten dan nu het geval is.

 

Hetzelfde geldt voor de burger. Je kunt je afvragen of het genot van een weekend Ibiza met het vliegtuig wel opweegt tegen de milieuschade, en of je in plaats daarvan niet beter kunt kiezen voor een weekend Drentse heide. Op dezelfde manier kun je jezelf de vraag stellen of ChatGPT-gebruik voor een werkstuk wel zo veel energie en water mag kosten.

 

Het mooiste zou zijn als er net als voor de CO2-uitstoot een AI-belasting komt. Om het gebruik af te remmen, om de milieukosten te compenseren en om nog maar eens extra onder de neus te wrijven dat de aarde kostbaar is.

 

Vragen of opmerkingen over AI? Neem contact met ons op!

 

Ineke Evink